اصلا می دانید ابر و اسفنج از چه موادی به وجود آمده اند! پلی یورتان یا همان ابر و اسفنج از طریق واکنش میان چند ماده شیمیایی ترکیبی تشکیل می شوند. وجود برخی از این مواد جهت تشکیل ماده پلی یورتان ضرورت دارد و برخی نیز جهت تنوع دادن به ماده افزوده می شوند و وجود آنها ضروری نیست؛ در واقع نقش خنثی در فرآیند شیمیایی دارند یا برای اهداف مشخصی در فرآیند شیمیایی به عنوان افرودنی های واکنش پذیر اضافه می گردند.

بنابراین می توان برخی از مواد اولیه سازنده پلی یورتان نرم را این طور بیان کرد: 

رزین پلی ال: در واکنش شیمیایی، این ماده یکی از مواد اصلی به شمار می آید و حتماً باید در فرآیند شیمیایی وجود داشته باشد. 

عامل فوم زا یا همان آب و متیلن کلراید: جهت انجام واکنش شیمیایی و تشکیل پلی یورتان یکی دیگر از مواد اصلی عامل فوم زا محسوب می گردد.

روغن سیلیکون یا عوامل فعال سطحی: این روغن باید به عنوان یکی از مواد اولیه ضروری در واکنش شیمیایی پلی یورتان وجود داشته باشد. 

دابکو یا همان کاتالیزور آمین: یکی دیگر از افزودنی‌های فرآیند شیمیایی تشکیل پلی یورتان کاتالیزور آمین است.

کاسموس یا کاتالیزور فلزی قلع: یکی از افزودنی های مهم برای تشکیل پلی یورتان کاتالیزور فلزی قلع است.

هاردنر یا عامل پخت: حضور این ماده نیز جهت تشکیل پلی یورتان ضروری می باشد.

 

معمولا تولید ابر و اسفنج نسبت به سایر فوم ها آسان تر است. به طور کلی تولید این محصولات شامل دو مرحله اصلی و مهم می باشد که به قرار زیر هستند: 

1. فرآیند اختلاط و تخلیه 

2. فرآیند تنظیم دمای مواد 

معمولا در کشور ما فرآیند اختلاط و تخلیه خود به فرآیندهای پیوسته یا قالبی و ناپیوسته یا کانوایر تقسیم می شود که هر کدام از جزئیات مخصوصی برخوردار هستند. 

می توان گفت در تولید صنعتی ابر و اسفنج شاهد تولید این محصولات در مقیاس های بزرگ هستیم. معمولا در فرآیند قالبی ابعاد قالب ها جهت تولید این محصولات دو متر مکعب یا بیشتر در نظر گرفته می شود. همچنین در فرآیندهای پیوسته یا کانوایر نیز عرض کانال متحرک در حدود یک تا دو متر است و طول آن ببیشتر از ده متر خواهد بود. 

می توان گفت در این سیستم ها فرآیند تولید با ارتفاع آزاد است یعنی قالب ها به صورت در باز ساخته می گردند تا مانع از رشد آزادانه اسفنج نگردند. علاوه بر این امروزه شاهد بکارگیری سیستم های پیوسته تولید اسفنج استوانه ای نیز هستیم که برای تهیه رول های اسفنج پلی یورتان به کار گرفته می شوند. 

ابر و اسفنج دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام از کاربردهای متنوعی نیز برخوردار می باشند که می توان برخی از انواع آنها را این طور بیان کرد:

فوم سرد

این فوم ها در دمای پایینی ساخته می شوند، به همین جهت تولید مولکول های آنها در مدت زمان بیشتری صورت می گیرد، لذا دارای انعطاف بالاتر و ماندگاری بیشتر نسبت به سایر فوم ها هستند. 

فوم گرم

این فوم ها در دمای بالایی ساخته می شوند، به همین دلیل از قابلیت ارتجاعی و دوام کمتری برخوردارند.  

انواع ابر و اسفنج بالشتی

این محصولات معمولا از نرمی و انعطاف مناسبی برخوردار هستند و جایگزین عالی برای الیاف طبیعی به شمار می آیند، از این رو در تولید انواع بالشت مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از این محصولات با توجه به خاصیت ضد حساسیت و شستشوی آسانی که دارند یک انتخاب هوشمندانه است. 

انواع ابر و اسفنج تشکی

ابر و اسفنج تشکی هم جزء پرکاربردترین محصولات می باشد که امروزه جهت تولید انواع تشک های طبی و استاندارد، صندلی ها، نشیمن مبلمان ها و... به کار می رود. این ابر و اسفنج ها از دوام عالی و انعطاف مناسبی برخوردار هستند.

الیاف ها

یکی دیگر از موارد استفاده از ابر و اسفنج ها تولید انواع الیاف ها می باشد که استفاده گسترده ای جهت تولید انواع البسه، انواع کفپوش ها و... دارد. 

چرم های مصنوعی

 نمونه ای دیگر از انواع ابر و اسفنج ها می توان به چرم های مصنوعی اشاره کرد که در صنعت تولید کیف و کفش، تولید انواع لباس های چرمی و... مورد استفاده قرار می گیرد. 

 

فوم پلی یورتان در واقع از مواد شیمیایی پلی ایزوسیانات ساخته می شود که با مواد دمنده، ترکیبات هیدروژن دار و کاتالیزورها واکنش می دهد. از این رو از خصوصیات مختلفی برخوردار است که مناسب استفاده در بسیاری از صنایع می باشد. بنابراین برخی از خصوصیات ابر و اسفنج را می توان این چنین بیان کرد: 

1. دارای وزن سبک می باشند. 

2. از دوام و استحکام زیادی برخوردار هستند. 

3. با تغییر فرمولاسیون این ماده امکان تولید محصولات خاص به راحتی میسر می شود.

4. در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد و نوعی ضدحریق محسوب می گردد. 

5. می توان جهت پر کردن قالب های ویژه از قابلیت فوم شوندگی آنها استفاده کرد. 

6. به عنوان عایق حرارتی به کار گرفته می شود. 

7. در برابر بخار آب دارای نفوذ پذیری بسیار کمی است. 

8. می توان با هزینه بسیار کم خط تولید ابر و اسفنج را راه‌اندازی کرد.  

ابر و اسفنج از جمله محصولاتی هستند که تولید کالاهای صنایع مختلف را تحت تاثیر قرار می دهند. بنابراین برخی از کاربردهای مختلف این محصولات را می توان این طور بیان کرد: 

• ابر و اسفنج جهت ساخت صندلی های ابردار و نشیمن مبلمان ها استفاده می شود. 

• بسیاری از تشک ها با استفاده از ابر و اسفنج ساخته می شوند که در برخی از آنها فنر نیز به کار گرفته می شود. 

• جهت ساخت دسته های برخی از مبلمان ها و صندلی های گوناگون نیز از ابر و اسفنج استفاده می شود. 

• ساخت صندلی خودروها در صنعت خودروسازی یکی دیگر از موارد استفاده از ابر و اسفنج است. 

• کوسن ها و بالش ها نیز با استفاده از ابر و اسفنج ساخته می شوند. 

• از ابر و اسفنج با توجه به خاصیت عایق و ضربه گیری که دارند در صنعت بسته بندی نیز استفاده می گردد. 

• استفاده از ابر و اسفنج در صنایع ورزشی نیز بسیار مشهود است چرا که از این محصولات جهت تولید انواع زیراندازهای ورزشی و کفپوش های ورزشی استفاده می گردد. ابر و اسفنج ای وی ای با توجه به خواص منحصر به فردش از پرکاربردترین نمونه های است که در ورزش به کار می رود. 

 

ریباند نوعی ابر و اسفنج است که آن را به صورت قالبی تولید می کنند، در حقیقت ریباند از ابر و اسفنج های خرد شده ساخته می گردد که توسط دستگاهی به نام بایندر به هم چسبانده می شوند. صنعت ابر و اسفنج از جمله صنایعی می باشد که دارای سی درصد ضایعات است، از این رو جهت کاهش ضایعات و بازیافت آنها ابرهای به نام ریباند ساخته شده که مواد تشکیل دهنده آن خرده ابر و اسفنج ها است.  این نوع ابر و اسفنج ها از قیمت پایینی برخوردار هستند و در صنعت بسته بندی، تولید عروسک و... بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. 

در ادامه نحوه تولید ریباند را این گونه شرح می دهیم: 

1. معمولا تکه های ابر و اسفنج را با توجه به سایزشان گروه بندی و طبقه بندی می کنند.  

2. حال جهت خرد کردن و تکه تکه کردن فوم های ضایعاتی از دستگاه های آسیاب مخصوص استفاده می کنند. 

3. توسط دستگاه بایندر به مخلوط و چسباندن ابر و اسفنج ها می پردازند.‌

4. حال با توجه به دانسیته استاندارد و مناسب به قالب زنی ریباند در اشکال مختلف می پردازند. 

5. اکنون با چسب مخصوص عملیات پخت یا همان بایندر را انجام می دهند. 

6. در آخر فوم های ریباند را در اندازه ها و قالب های متنوعی مطابق با کاربردشان برش می دهند.‌

معمولا داشتن یک خط تولید استاندارد و مناسب به صاحبان صنایع این امکان را می دهد تا بتوانند به ساخت انواع ابر و اسفنج ها با دانسیته های مختلف بپردازند. 

امروزه بسیاری از خط های تولید ابر و اسفنج به صورت اتوماتیک عمل می کنند که موجب می شود تا به راحتی مقادیر زیادی فوم تولید گردد.‌

می توان گفت یک خط تولید استاندارد ابر و اسفنج از بخش های مختلفی ساخته شده است که به صورت زیر هستند: 

• ورودی های مواد اولیه 

بخش ورودی دستگاه اولین بخش تجهیزات صنعتی به شمار می آید که مواد سازنده ابر و اسفنج از طریق آن وارد دستگاه می گردد و با هم مخلوط می شوند. معمولاً دهانه این ورودی گشاد است و در اشکال قیفی، دایره ای و ... طراحی می شود تا امکان ریختن حجم بالایی از مواد درون آن وجود داشته باشد. با توجه به این که به هنگام تولید ابر و اسفنج نوع فرمولاسیون‌ و کنترل دمای واکنش بسیار مهم است معمولا این دستگاه ها دارای دقت بالایی در این زمینه هستند. 

• مخزن مخلوط کن 

مواد اولیه در حجم معینی بعد از قسمت ورودی به این بخش وارد می شوند. معمولا ظرفیت این مخزن متغیر است و با توجه به ظرفیت خط تولید می باشد. این مخزن دارای یک همزن است که با آن به هم زدن و مخلوط نمودن مواد اولیه ریخته شده می پردازند. جنس این مخزن از بهترین مواد و متریال ها ساخته شده است تا در برابر انواع مواد شیمیایی که در آن ریخته می شود دوام و مقاومت بالایی داشته باشد. 

• همزن دستگاه 

این همزن وظیفه مخلوط کردن مواد اولیه را دارد که در بالای مخزن قرار گرفته است. این همزن دارای جنسی بسیار مقاوم از بهترین متریال ها است و امکان کنترل سرعت آن وجود دارد، همچنین با استفاده از نیروی مکانیکی حرکت می کند. 

• الکتروموتور

جهت تولید نیروی مکانیکی و حرکت قسمت های مختلف دستگاه همچون همزن و... از الکتروموتور استفاده می شود. معمولا الکتروموتورها از توان های مختلفی برخوردار هستند که با توجه به نوع توانشان از برق تک فاز تا سه فاز استفاده می کنند. 

• سیستم کنترل خط تولید 

جهت راه اندازی خط تولید ابر و اسفنج بخش کنترل از بخش های مهم این سیستم است، چرا که سیستم کنترلی نقش مهمی در نحوه کار کردن تجهیزات صنعتی اتوماتیک دارد. در حقیقت سیستم کنترل به مدیریت فرآیندهای تولید می پردازد، لذا امکان برنامه ریزی جهت سیستم های کنترلی پیشرفته در سیستم ابر و اسفنج نیز به راحتی میسر است.

• قالب اسفنج 

شکل و فرم ابر و اسفنج بسیار اهمیت دارد که فرم آن از طریق قالب اسفنج تولید می گردد، بدین صورت که ابتدا مواد اولیه مخلوط شده را درون قالب می ریزند تا واکنش تشکیل فوم بعد از مدت زمانی معینی صورت گیرد. ابعاد و شکل این قالب ها با توجه به درخواست متقاضیان طراحی می شود، اما به طور معمول عرض قالب ها بزرگ و تقریبا یک تا دو متر می باشد و طول قالب ها نیز گاهی از ده متر هم بیشتر است. معمولا این قالب ها به صورت در باز ساخته می شوند تا اسفنج ها بتوانند به خوبی و به طور آزاد در آنها رشد کنند. 

• میز برش اسفنج و ابر

همان طور که گفته شد اسفنج و ابر به صورت قالبی در ابعاد مشخصی تولید می شود، حال جهت استفاده باید آنها را قطعه قطعه کرد و این محصولات را در سایزهای کوچکتری برش داد. از این رو از میز برش استفاده می شود که دارای کاترهای برنده است تا عملیات برش با دقت بالا انجام گردد و در نتیجه ضایعات کمی حاصل شود.

 

معمولا جهت خرید انواع اسفنج و ابر باید به بررسی موارد مختلفی پرداخت که تاثیر زیادی نیز بر قیمت این محصولات می گذارد. این موارد مهم به صورت زیر می باشند: 

1. دانسیته اسفنج و ابر: دانسیته در حقیقت میزان تراکم اسفنج و ابر است که هر چه دانسیته آنها بیشتر باشد، یعنی تراکم این محصولات بالا خواهد بود که نشان دهنده کیفیت بالایی این محصولات است.‌

2. میزان فشردگی ابر و اسفنج: اگر این محصولات از نظر فشردگی دارای درجه بالایی باشند، میزان سفتی و استقامت آنها نیز بیشتر است و در نتیجه وزن زیادتری نیز خواهند داشت که تاثیر زیادی هم بر قیمت این محصولات می گذارد. 

بدین ترتیب به هنگام خرید ابر و اسفنج باید بر حسب نیاز، میزان دانسیته و فشردگی این محصولات را تعیین کرد و سپس به خرید آنها پرداخت. مثلا در ساخت محصولاتی نظیر تشک باید از ابر و اسفنج های با دانسیته و فشردگی بالا استفاده کرد. 

صنعت ابر و اسفنج از کاربردی ترین صنعت های حال حاضر دنیا و ایران به شمار می آید، به همین جهت امروزه انواع این محصولات از بازار خرید و فروش بالایی برخوردار می باشند. بنابراین مشتریان باید به هنگام خرید ابر و اسفنج، ویژگی های متنوع آنها را در نظر بگیرند. به همین جهت در این مقاله به معرفی کامل ابر و اسفنج پرداختیم تا اطلاعات مناسبی در اختیار متقاضیان این محصول قرار دهیم.